زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

حسرت دروغین (قرآن)





وقتی مشرکین به لب پرتگاه دوزخ قرار می‌گیرند، با دیدن آتش، آنچه که در دنیا پنهان می‌داشتند برایشان ظاهر می‌شود، و همین ظهور وادارشان می‌کند که آرزوی برگشتن به دنیا و ایمان به آیات خدا و دخول در جماعت مؤمنین کنند.


۱ - حسرت کافران در قیامت



قرآن کریم دروغین بودن حسرت کافران در قیامت ، نسبت به تکذیب آیات خدا و بی ایمانی خود را چنین بیان می فرماید: «ولو تری اذ وقفوا علی النار فقالوایــلیتنا نرد ولا نکذب بـایـت ربنا ونکون من المؤمنین• بل بدا لهم ما کانوا یخفون من قبل ولو ردوا لعادوا لما نهوا عنه وانهم لکـذبون» اگر (حال آنها را) ببینی هنگامی که در برابر آتش ایستاده‌اند که می‌گویند ‌ای کاش (بار دیگر به دنیا) باز می‌گشتیم و آیات پروردگارمان را تکذیب نمی‌کردیم و از مؤمنان می‌شدیم• (آنها در واقع پشیمان نیستند) بلکه اعمال و نیاتی را که قبلا پنهان می‌کردند، در برابر آنها آشکار شده (و به وحشت فرو رفته‌اند) و اگر باز گردند به همان اعمالی که نهی شده‌اند، باز می‌گردند و آنها دروغ گویند.

۲ - ظهور ملکات نفسانی کفار



کفار آرزو می‌کنند بار دیگر به دنیا برگشته و در سلک مؤمنین درآیند، باشد که از عذاب آتش قیامت رهایی یابند. این آرزویشان نظیر همان انکار شرک به خدا و سوگند دروغ خوردنشان از باب ظهور ملکات نفسانیشان می‌باشد زیرا کفار همانطوری که دروغ، ملکه نفسانیشان بود، آرزوی خیرات و منافعی هم که از آنان فوت شده، مخصوصا وقتی که فوت آن مستند به اختیار خودشان و قصور تدبیر در عملشان باشد خود ملکه دیگری است در نفسشان، همچنان اظهار تاسف و تحسری هم که درباره کوتاهی در امر قیامت می‌کنند، ملکه دیگری است در نفس آنان.
علاوه بر اینکه آرزوی امر محال صحیح است، همانطوری که آرزوی امری که ممکن هست و لیکن متعسر و دشوار است صحیح است، نظیر آرزوی برگشتن ایام گذشته و امثال آن.

۳ - تمنای رجوع به دنیا بخاطر ترس



مواجه شدن با آتش و هول روز قیامت کفار را به تمنای رجوع به دنیا وادار می‌کند نه ظهور حق . وقتی مشرکین به لب پرتگاه دوزخ قرار می‌گیرند، با دیدن آتش، آنچه که در دنیا پنهان می‌داشتند برایشان ظاهر می‌شود، و همین ظهور وادارشان می‌کند که آرزوی برگشتن به دنیا و ایمان به آیات خدا و دخول در جماعت مؤمنین کنند. و نیز از ظاهر آیه استفاده می‌شود که چیزی جز همان آتشی که با آن مواجه می‌شوند، برایشان ظاهر نمی‌شود، پس معلوم می‌شود این آتش همان عمل آنان بوده و کفری بوده که در دنیا می‌ورزیدند و با کفر خود حق را با آنکه برایشان روشن بوده مستور و پوشیده می‌داشتند.

۴ - پانویس


 
۱. انعام/سوره۶، آیه۲۷.    
۲. انعام/سوره۶، آیه۲۸.    
۳. ترجمه تفسیر المیزان، علامه طباطبائی، ج۷، ص۷۲.    
۴. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ج۵، ص۱۹۹.    
۵. تفسیر صافی، فیض کاشانی، ج۲، ص۱۱۵.    
۶. مجمع البیان، شیخ طبرسی، ج۴، ص۳۴.    
۷. نور الثقلین، شیخ حویزی، ج۱، ص۷۰۹.    


۵ - منبع


فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حسرت دروغین».    



رده‌های این صفحه : حسرت | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.